✉️ *انقلاب مشروطه، قشون بختیاری و قشون رشت*
✒️ مزبان حبیبی
این بیشه را کفتارها تاراج کردند
شیراوژنی در فطرت روباه شَل نیست
سرداراسعد مشروطهخواه به همراه قشون بختیاری، در یک شبیخون صبحگاهی در اوایل تابستان، قوای والی اصفهان را در هم شکسته و با هزیمت کردن تمام قوای نظامی بین اصفهان و تهران، دژهای دفاعی نظامیان وفادار به سلطنت را یکی پس از دیگری فرو ریخته و بیستودوم تیرماه هزار و دویست هشتاد و هشت، به دروازههای جنوبی تهران رسیدند، *قشون ظفرمند بختیاری به فرماندهی سردار اسعد بختیاری و قشون رشت به فرماندهی محمدولیخان تنکابنی، از شمال و جنوب بر دروازههای تهران تاختند*، دژها شکسته شد و فاتحان چونان صاعقه بر دژخیمان فرود آمدند.
ریاست مجاهدان مشروطه خواه رشت و شمال با یفرمخان ارمنی، میرزا حسینخان کسمایی و سردار محیی بود و فرماندهی قشون در فتح قزوین که با رشادت و کیاست یفرمخان انجام شد، با محمدولیخان تنکابنی بود، هرچند محمدولیخان در ابتدا قصد همکاری با مشروطهخواهان را نداشت اما با اصرار مشروطهخواهان رشت، فرماندهی قشون در فتح تهران را پذیرفت.
*پس از فتح تهران، سردار اسعد و محمدولیخان تنکابنی در میدان روبهروی مجلس، از فاتحان تهران، سان دیدند.*
پیش از جنگ کوتاه قشون بختیاری با نیروهای قزاق، سردار اسعد به نیروهای سپهدار اعظم پیوست. نیروهای ملی با عملیات ماهرانه یفرمخان از دروازه بهجتآباد، وارد تهران شدند. *سپهداراعظم و سردار اسعد به مجلس ملی رفتند و یفرمخان هم قزاقخانه را محاصره کرد.*
مزبان حبیبی
بیستودوم تیرماه نودونه