شَوخی بانوی سردار
آن هنگام که مشروطه‌خواهان برای سرنگونی استبداد محمدعلی‌شاه قیام کرده و راهی تهران بودند، سردار اسعد سواران بختیاری زیادی را برای مبارزه با حکومت استبدادی و فتح تهران راهی می‌کند.
سردار اسعد و سواران قشون بختیاری در مسیر خود، یک شب را در عمارت بی‌بی مریم مهمان بودند و استراحت کردند.
در تاریخ آمده *بی‌بی، چون سرداری بر بلندی ایستاده و سخنرانی شورانگیزی برای سربازان می‌کند، سردار شجاع، جوانان و سربازان ایل را به مبارزه علیه ظالمان و مستبدین تشویق می‌کند.*
*بی‌بی‌مریم، خود با جمعی از سواران مخفیانه به تهران آمد* و در منزل پدری فردی به نام «حسین ثقفی» ساکن شد تا همراه سربازان از مبارزه جا نماند.
هنگامه فتح تهران و زمان یورش پهلوانانه سردار اسعد و قشون بختیاری از جنوب و قشون محمدولی خان تنکابنی به تهران، *سردار مریم پشت‌بام یکی از خانه‌های مشرف به بهارستان را سنگربندی کرد و همراه جمعی از تغنگ‌چی های بختیاری، از پشتِ قشون با قزاق‌ها و نیروهای حکومت محمدعلی‌شاه قاجار مشغول به تقابل و درگیری می‌شود.
*در این شَوخی، بانوی سردار تفنگ به دست می‌گیرد و با قزاق‌ها می‌جنگد.*
ویرایش و بازنویسی: مزبان حبیبی
بیست‌وهشتم بهمن نودونه
