تعریف و ماهیت:
کارگردانی تلویزیون جزء رشته های زیر گروه هنر است. رشته های همانند کارگردانی ، بازیگری، عکاسی و ….. بع عنوان بهترین رشته های هنر شناخته می شوند. در کنار جایگاه اجتماعی این رشته ها باید گفت که از رشته های خاص تحصیل می باشند، چرا که در واقع لازمه پبشرفت این رشته ها علاقه زیاد می باشد.
طبق آماری که از سال 1993 گرفته شده است، نوجوانان آمریکایی تا پایان دبیرستان 19 هزار ساعت تلویزیون نگاه می کنند. متاسفانه در کشور ما آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد اما تاثیر پذیری زیاد جوانان و نوجوانان ما از شخصیت های تلویزیون، بیانگر آن است که جوانان، بخش عظیمی از وقت خود را صرف تماشای تلویزیون می کنند ودر این میان تله تأتر ها، فیلم ها و سریال های تلویزیونی که در حیطه ی کار کارگردانی تلویزیون است، بیشترین مخاطب را دارد.
گرایش های رشته کارگردانی تلویزیون
گرایش نمایش:
کارگردانی تلویزیون یک رشته ی کاربردی است و هدف آن تربیت نیروی متخصص، متعهد وخلاق برنامه سازی در جهت سیاست های سازمان صدا وسیما است، افرادی که به یاری معلومات و مهارت های فنی، تکنیکی، هنری و تحلیلی، زمینه ساخت و تولید انواع برنامه های تلویزیونی را فراهم می آورد.
درواقع کارگردانی تلویزیون با استفاده از آموزش های کلاسیک و آکادمیکی که در خصوص برنامه سازی تلویزیون در طول دوران تحصیل کسب کرده است، ذهنیت خود را به تصویر می کشد و با خلاقیت و نوآوری به تولید برنامه های تلویزیونی می پردازد. در این میان دانشجویان گرایش نمایش، به مطالعه، پژوهش و تجربه در کارگردانی انواع برنامه های داستانی تلویزیون اعم از :
- سریال
- برنامه های کوتاه
- و تله تئاترها
می پردازد.
دانشجویان این گرایش، روش طراحی و تولید یک برنامه ی داستانی از عرصه ی ایده تا ساخت در استدیو یا واحد سیار، پخش ارزشیابی آن را فرا می گیرند و در این میان با چگونگی نقد و تحلیل برنامه های تلویزیونی، تحولات اجرا ، تصویر نامه نویسی، جلوه های خاص ، شیوه های بیان و نحوه ارتباط تنگاتنگ فرم و محتوا آشنا می شوند.
گفتنی است که تمامی این دروس همراه با فعالیت های علمی وکارهای کارگاهی است تا دانشجویان با استفاده از امکانات و تجهیزات کاربردی دانشکده و سازمان صدا وسیما بتوانند، تجربه و مهارت لازم را برای ساخت و تولید برنامه های داستانی تلویزیونی کسب نماید.
- گرایش مستند:
در این گرایش با اشتیاق دوربین را دست می گیرد و شتابان در موج جمعیت، دربازار ها، کنار رودخانه ها ودر حاشیه جنگل ها به دنبال سوژه می گردد. زمانی دیگر از رازهای نهفته در سینه ی کوهستان و کویر نشینان آگاهی می یابد و آیین ها، آداب و رسوم وسوگ مناطق مختلف ایران را به یاری عدسی دوربین خود به تصویر می کشد تا تنوع فرهنگی و تعدد میراث های فرهنگی ایران را به نمایش گذارد.
این بخش از دنیای کارگردانی مستند است، دنیایی که حیطه ی بسیار گسترده و وسیعی دارد و از یک سو شامل گزارش ورزشی و اجتماعی می شود و از سوی دیگر مستند مردم شناسی یا طبیعت را در برمی گیرد.
مستند خوراک بسیار مهمی تلویزیون است و خیلی از برنامه های تلویزیونی، از جمله گزارش های:
- اجتماعی
- ورزشی
- مردم شناسی
- مستند طبیعت
در این حیطه قرار دارد.از همین رو مستند سازی به عنوان یکی از گرایش های کارگردانی تلویزیون در دانشکده صدا و سیما مطرح گردیده است.
توانمندي هاي لازم و قابل توصیه:
صدا وسیما از همه ی هنرها،ازجمله:
- موسیقی
- معماری
- ادبیات
- نقاشی
- طراحی
- خطاطی
- عکاسی
بهره می گیرد.
به همین خاطر دانشجوی کارگردانی تلویزیون باید اطلاعات هنری گسترده ای در همه ی این زمینه ها داشته باشد، اما متاسفانه گاه داوطلبان شرکت کننده درمصاحبه حضوری این دانشکده، از مهمترین و بدیهی ترین اطلاعات هنری بی خبر هستند.
همچنین برخی از داوطلبان نمی توانند آنچه را که می خواهند بگویند. چنین افرادی نمی توانند کارگردان موفقی شوند، چون کارگردانان باید بتوانند با بازیگر یا فیلمبردارش بخوبی ارتباط برقرار کند و بگوید که از او چه انتظاری دارد. دانشجویان این رشته باید روابط اجتماعی خوبی نیز داشته وبتوانند یک گروه را بخوبی اداره کنند.درکل داوطلبان باید بتوانند که در اینجا چیزی تزریق نمی شود تا یک نفر کارگردان،زراح یا برنامه ساز شود، بلکه استادان دانشگاه فقط راه را نشان می دهند و خود دانشجو باید با تلاش بسیار و مطالعه فراوان به نتیجه برسد.در این رشته تسلط بر زبان انگلیسی نیز بسیار مهم است، چون دانشجویان باید بتوانند از منابع و ماخذ درجه یک استفاده کنند.
بالاخره این که هنر، یکی از وادی های عشق است و فردی که وارد آن می شود باید عاشق کار باشد.
امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:
امکان ادامه تحصیل این رشته تا مقطع دکتری فراهم است.
فرصت های شغلی و بازار کار:
سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران رشته های را در دانشکده ی صدا و سیما ارائه می دهد که دانشجویان آن پس از فارغ التحصیلی، شغل تعریف شده ای نیز در سازمان داشته باشند، اما فرصت های شغلی فارغ التحصیلان، تنها به سازمان صدا و سیما محدود نمی شود. فارغ التحصیلان این رشته می توانند در سازمان های دست اندر کار تولید برنامه و مراکز برنامه سازی تبلیغاتی،نهادهای دولتی از قبیل کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان، وزارت آموزش و پرورش، سازمان تبلیغات اسلامی و… فعالیت نمایند.
سر فصل دروس کارگردانی تلویزیون:
دروس مشترک در هردو گرایش رشته کارگردانی تلویزیون:
- مبانی ارتباطات
- مردم شناسی و رسانه های تصویری
- آشنای با هنر در تاریخ
- ارتباط بصری
- آشنایی با فلسفه
- تلویزیون
- زبان و ساختار
- درک وبیان بصری
- فلسفه هنر
- گونه شناسی فیلم
- کارگاه تصویر و نور
- مبانی برنامه نویسی تک دوربینه
- کارگردانی تصویر و نور
- مبانی تدوین
- مستند شناسی
- تدوین دیجیتال
- جلوه های خاص
- طراحی ومدیریت تولید
- تلویزیون آموزشی
- پروژه نهایی و…
دروس تخصصی گرایش نمایش:
- بازیگردانی وکارگردانی
- برنامه نویسی استدیو
- سمینار برنامه سازان تلویزیونی
- واحد سیار
- برنامه سازی تک دوربینه
- نمایش تلویزیونی.
دروس تخصصی گرایش مستند:
- فرم و محتوا
- نویسندگی برای مستند
- مستند سازی
- تاریخ و نقد فیلم مستند
- ژورنالیسم تلویزیونی
- مجله تلویزیونی.