✉️ آموزش‌وپرورش و روزمرگی‌هایش
معلمان، دانش‌آموزان و محتوای آموزشی، فراموش شدگان تمام عرصه‌های آموزش هستند.
✒️ مزبان حبیبی
همه‌گیری کرونا، با تمام خسارت‌ها، ناملایمنی‌ها و محدودیت‌هایش، تجربه تلخ اما مفیدی است که ناتوانی بسیاری از متولیان برنامه‌ریزی در آموزش‌وپرورش را نمایان کرد. گواه این مدعا، اخبار ضدونقیضی است که روزانه از وزارت‌خانه و ادارات کل، در مورد نحوه آغاز سال‌تحصیلی آینده به گوش می‌رسد.
هیچ کسی نمی‌داند که آموزش در سال آینده چه ویژگی‌هایی دارد و معلمان کدام شیوه علمی را باید در آموزش الکترونیک به کار گیرند. بسیاری از متولیان و مدیران در آموزش‌وپرورش، هیچ درکی از پیچیدگی‌های هنر آموزش ندارند و شوربختانه همان‌ها، در خفا و بدون حضور معلمان متخصص، تصمیمات می‌گیرند که ویران کننده است.
مهم‌ترین دلیل این از هم گسیختگی در مدیریت آموزش کشور، بی‌تجربه بودن آنان در تدریس است، آیا می‌دانید که وزیر آموزش‌وپرورش، چند سال سابقه تدریس در کلاس‌های درس را دارند؟
چگونه از وزیری که مشکلات آموزش را تجربه نکرده‌اند، انتظار داریم برای آموزش کشور، برنامه ریزی مناسبی داشته باشد؟
به نظر شما معاونین وزیر آموزش‌وپرورش، در مجموع چند سال سابقه تدریس در کلاس‌های درس را دارند؟ البته تدریس در آموزشکده‌ها منظور نیست، چون به یمن حضور در وزارت و پست‌های ستادی، همه آنها نویسنده و مدرس دانشگاه می‌شوندد!
در یک مورد، یکی از وزرای آموزش‌وپرورش دوازده کتاب در زمان وزارت نوشته‌اند درحالی‌که تا قبل از وزارت هیچ کتابی ننوشته بودند!
اگر پرسیده شود که در سال آینده چه زیرساختی را برای ارائه خدمات آموزشی مهیا شده‌است؟
باید گفت: در واقع هیچ!
تمام پاسخ وزارت‌خانه و ادارات کل برای آموزش الکترونیک، اپلیکشن نامسمای شاد است، اپلیکیشنی که در واقع هیچ کاربرد آموزشیِ بهتری نسبت به سایر اپ‌های رایگانی مانند واتس‌اپ، وی‌چت، کاکائوتاک، وایبر و یا تلگرام ندارد و در بسیاری از موارد، از این اپ‌ها شدیداً ضعیف‌تر است.
معلمان توانمندی‌های خود را در چهارماهه اسفند تا خرداد، کاملا نمایان کردند، استفاده از حداقل‌های موجود در برخی موارد، شرمنده همکاران معلم می‌شدیم. از این دسته معلمان، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
معلمانی که به یخچال‌نویس مشهور شدند. معلمانی که با کمترین امکانات، بهترین خدمات را ارائه کردند.
معلمانی که مانند حرفه‌ای‌های حوزه آموزش در دنیا، از امکانات آموزش الکترونیک و آنلاین استفاده کردند و تجربه‌های جدیدی را در اختیار دانش آموزان قرار دادند.
معلمانی که سایت‌های شخصی و خصوصی خود را به خیریه‌هایی آموزشی تبدیل کردند.
معلمانی که تمام این مدت، از امکانات شخصی خود برای تولید محتوای الکترونیکی استفاده کردند و میلیونها بسته آموزشی از قبیل فیلم، جزوه، صوت و … تولید کردند.
معلمانی که با تمام نواقص برنامه شاد، با نواقص و مشکلات آن کنار آمده و اپلیکیشنی را که قرار بوده یک محیط ارتباط معمولی باشد را به یک محیط آموزشی تبدیل کردند.
نکته قابل تأمل در مورد تمام این معلمان، نادیده گرفته شدن تقریبا تمام آنها در برنامه‌ریزی برای سال آینده است.
شنیده شده است که در یکی از استان‌ها، اداره کل به جای مراجعه به توانمندی‌های معلمان خود، با یکی از دانشگاه‌ها و ستاد اجرایی فرمان امام قرارداد تولید محتوا بسته است!
این‌گونه تصمیمات جای بسی تعجب است، شما هم حق دارید اگر تعجب کردید!
از آنجا که انتقاد بدون ارائه راهکار، ارزشی ندارد، سه پیشنهاد ویژه برای سال آینده وجود دارد و بدیهی است که بدون حضور معلمان، هر پیشنهادی محکوم به شکست است.
پیشنهاد اول
آموزش‌وپرورش به نمایندگی از دولت، در تمام مدارس کشور، کلاس‌های الکترونیک به تعداد مورد نیاز راه‌اندازی کرده و ابزار استفاده از فضای مجازی و اینترنت را در اختیار تمام دانش آموزان قرار دهد تا با شروع سال‌تحصیلی جدید و در صورت نیاز، معلمان با حضور در مدارس و دانش آموزان هم از منزل، با استفاده از امکانات مدارس، آموزش را به شیوه الکترونیک و پویا انجام دهند.
بنا به اصل سی‌ام قانون اساسی، این پیشنهاد بهترین گزینه است که با توجه به ناتوانی مسؤلین و تصمیم گیران کشور، نامحتمل‌ترین گزینه است.
پیشنهاد دوم
معلمان آشنا با سازوکار سایت‌ها که در کلاس‌های درس در حال تدریس هستند با کمک متخصصان کامپیوتر و کارشناسان راه‌اندازی و امنیت سایت، اقدام به راه‌اندازی مدارس الکترونیک در کنار بانک‌های محتوای آموزشی نمایند که محتوای آن بر اساس مقاطع مختلف، پایه‌های مختلف و دروس متفاوت تنظیم شود تا در آغاز سال‌تحصیلی بتواند به عنوان جایگزین تعطیلی مدارس استفاده شود. در این شیوه باید نظرات معلمان گرفته شود نه کسانی که هرگز کلاس درس را تجربه نکرده‌اند.
پیشنهاد سوم
واگذاری تصمیم انتخاب شیوه آموزش به معلمان و این‌همه شعار و فریب‌کاری کنار گذاشته شود تا معلمان در شرایط اضطرار بتوانند شیوه‌ای مناسب را جایگزین آموزش سنتی نمایند. معلمان بنا به احساس وظیفه خود، قطعا بار کوتاهی‌های وزارت‌خانه و ادارات را نیز بر دوش خواهند کشید، هرچند می‌دانند که در نهایت فراموش شدگانند.
نکته حائز اهمیت این است که تحت هر شرایطی، هزینه‌های آموزش برعهده دولت است، هرچند در سال گذشته معلمان و اولیا دانش آموزان، تقریبا تمام هزینه‌های آموزش الکترونیک را بر عهده داشتند و وزارت‌خانه فقط نمک بر زخم ما می‌پاشید.
و در نهایت،
زِ نادانی آمد گنه‌کاریم
گمانم که دیوانه پِنداریَم
مزبان حبیبی
هفدهم مرداد نودونه
